Verbonden partijen

Zaanstad

De GGD Zaanstreek-Waterland is een samenwerkingsverband van 7 gemeenten in de regio Zaanstreek-Waterland op basis van de Wet gemeenschappelijke regelingen en is gestart per 1 september 2016. De GGD voert op meerdere gebieden van de preventieve gezondheidszorg taken uit. Dit betreft zowel wettelijke taken, zoals infectieziektebestrijding, gezondheidsmonitors en Jeugdgezondheidszorg, als niet wettelijke taken.

Samenleving

Een lid van het Algemeen Bestuur (AB) heeft in de vergadering van het AB één stem. In die gevallen waarin Zaanstad en Purmerend zwaarwegende bezwaren hebben tegen een voorstel en met het oog daarop tegenstemmen, leidt die tegenstem tot verwerping van het voorstel. Het voorgaande is niet van toepassing op het voorstel tot vaststelling van de begroting respectievelijk de jaarrekening van de GGD. Wethouder Rotgans is lid van het AB en het DB.

Balansdatum

31-12-2022

31-12-2023

€ 6.683.395

€ 6.436.284

€ 3.907.888

• De decentralisaties leiden tot meer verscheidenheid in (de uitvoering van) beleidskeuzes bij de deelnemende gemeenten op gebieden als participatie en (jeugd)gezondheidszorg. Wanneer de behoeften of verwachtingen van de gemeenten in de GR uiteen gaan lopen als het gaat over dienstverlening en bekostiging, maar slechts gestuurd kan worden met elkaar, dan kan een bestuurlijk spanningsveld ontstaan. Het risico is dat geen vorm gevonden wordt om ruimte te bieden aan het eigen beleid van de deelnemende gemeenten en dat de dienstverlening van de GGD aan de inwoners van Purmerend niet in overeenstemming is met de wens van het bestuur.

• De GGD is eigen risicodrager voor de WW. In 2016 is het AB geadviseerd over dit risico en heeft besloten geen aparte stichting in het leven te roepen om risico’s af te wentelen, ook omdat de deelnemende gemeenten een fatsoenlijk personeelsbeleid willen voeren. WW-risico’s die voortkomen uit het beëindigen van projecten worden via contractafspraken afgedekt. In essentie betekent dit dat het WW-risico terecht komt bij de gemeente die de taak bij de GGD weghaalt.

• Calamiteiten binnen het taakveld van de GGD die een bedreiging vormen voor de Volksgezondheid zoals infectieziekten (Corona) of rampenbestrijding.

Purmerend

Ten uitvoering van de taken in het kader van de Participatiewet (PW) en Wet sociale werkvoorziening (Wsw) hebben de gemeenten Purmerend en Zaanstad Werkom opgericht in 2018.

Samenleving

Per 1 januari 2018 hebben de gemeenten Purmerend en Zaanstad samen het Participatiebedrijf opgericht om effectiever te zijn in de uitvoering van de Wet Sociale Werkvoorziening en de Participatiewet.

Balansdatum

31-12-2022

31-12-2023

413.745

413.745

9.047.742

Het risicoprofiel is hoog. De financiële bijdrage van de gemeente is fors. Een negatief resultaat komt voor 2/3 t.l.v. gemeente Zaanstad en voor 1/3 t.l.v. gemeente Purmerend.

Risicoanalyse: De governance van Werkom is duaal. De gemeente stuurt als eigenaar van de organisatie, maar ook als opdrachtgever. Om die rollen duidelijk te scheiden, is ervoor gekozen de rol van eigenaar bij de wethouder financiën neer te leggen. De rol van opdrachtgever ligt bij de vakwethouder, zijnde de portefeuillehouder Werk en Inkomen. Dat heeft als consequentie dat de risicobeheersing ook duaal is en dat verschillende aspecten van risico en beheersing onder de verantwoording van de verschillende rollen vallen. De rollen kunnen niet los van elkaar worden gezien. Het beoogd effect wordt het best gerealiseerd met een goed samenspel tussen deze rollen.
* Eigenaarsrol: Vanuit de eigenaarsrol wordt gestuurd op een meerjarig sluitende begroting. Op dit moment is de meerjarige begroting vanaf 2023 sluitend gemaakt door een extra bijdrage vanuit de beide gemeenten. Naar aanleiding van de gekozen herijking van het beleid wordt er nog gekeken op welke manieren Werkom voor de langere termijn (anders) gefinancierd kan gaan worden.
* Opdrachtgeversrol: De opdrachtgeversrol wordt gestuurd vanuit de dienstverleningsovereenkomst. In de periodieke voortgangsgesprekken over participatie wordt met Werkom gesproken over onder andere instroom, uitstroom, doorlooptijden, klanttevredenheid en de mogelijkheden voor bijsturing.
* Samenspel rollen: De wisselwerking tussen de eigenaarsrol en de opdrachtgeversrol is belangrijk. De meerjarige kaders vanuit de eigenaarsrol werken door in gewijzigde DVO in de opdrachtgeversrol. Signalen vanuit de voortgangsgesprekken worden meegenomen in de eigenaarsrol. Dit samenspel wordt ambtelijk en bestuurlijk georganiseerd door een goede overlegstructuur.

Risico’s
De basis van Werkom is in hoofdlijnen op orde. Dit betekent niet dat het risicoprofiel verandert. Waar het in de eerste jaren vooral over inrichtings- en beheers risico’s ging, zien we dat Werkom nu een volgende stap in de ontwikkeling moet zetten. Een stap die veel meer gaat over de bijstelling van de strategische koers.
Hoe transformeert Werkom van een SW bedrijf naar een Sociaal Ontwikkelbedrijf dat inclusieve arbeid biedt en waar ruimte is voor het ontwikkelgedeelte?
Werkom opereert in een complexe omgeving. Dat is op zichzelf al een risico. De ingebouwde beheersmaatregelen zijn nog steeds passend om die risico’s te beheersen, maar duidelijk is ook dat het perspectief op die risico’s verschuift. In de begroting van Werkom zijn volgens de BBV-voorschriften, in de risicoparagraaf expliciete risico’s benoemd: * Omzetverlies door structurele afname SW-populatie * Als de instroom nieuw beschut werk aantrekt, gaat dit ten laste van de participatiemiddelen. * Inzet nieuwe doelgroepen genereren minder opbrengsten * Blijvende alertheid nodig op privacy en informatiebeveiliging

Beverwijk

Omgevingsdienst IJmond voert namens en vóór veertien gemeenten en de provincie Noord-Holland taken uit op het gebied van milieutoezicht en handhaving. OD IJmond ondersteunt en adviseert inwoners en bedrijven op het gebied van milieuvergunningen. Het is een organisatie van circa 120 medewerkers en het werkgebied beslaat ruim 10.000 bedrijven en circa 560.000 inwoners. OD IJmond werkt vanuit twee locaties: Beverwijk en Wormer.

04. Milieu

Purmerend is lid van het Algemeen Bestuur.

Balansdatum

31-12-2022

31-12-2023

€ 3.700.000

€ 3.700.000

€ 287.076

€ 510.594

De basistaken zijn door alle deelnemers ingebracht in de gemeenschappelijke regeling. Een aantal deelnemers heeft de plustaken met dienstverleningsovereenkomsten bij ODIJ ondergebracht. Het is mogelijk dat er door aanpassing van de inhoud van het basistakenpakket meer taken ingebracht moeten worden in de gemeenschappelijke regeling. Medio 2022 verwachten wij hier duidelijkheid over te verkrijgen.

Amsterdam

De Vervoerregio is een samenwerkingsverband van veertien gemeenten op het gebied van verkeer en openbaar vervoer. Om op een goede manier te overleggen en besluiten te nemen zijn er diverse (bestuurs)vormen van overleg: De regioraad, het dagelijks bestuur, portefeuillehoudersoverleggen en commissies.

05. Bereikbaarheid

Het Dagelijks Bestuur (DB) van de Vervoerregio Amsterdam bestaat uit drie leden: een wethouder verkeer en vervoer uit Zaanstreek-Waterland, Amstelland-Meerlanden en Amsterdam. De voorzitter is gekozen door de DB-leden. Het DB vergadert eens per drie weken. De Regioraad, het belangrijkste bestuursorgaan van de Vervoerregio, telt 51 leden. De besturen van de betrokken gemeenten kiezen zelf hun vertegenwoordigers, veelal leden uit de eigen raad. Vanuit Purmerend zitten 5 gemeenteraadsleden in de regioraad. De Regioraad en het Dagelijks Bestuur worden geadviseerd vanuit de portefeuillehoudersoverleggen, waar de vakwethouders van de veertien gemeenten in vertegenwoordigd zijn. Burgemeesters en wethouders van de vervoerregiogemeenten voeren een aantal keren per jaar overleg met elkaar. De Vervoerregio Amsterdam kent twee portefeuillehoudersoverleggen Verkeer en Vervoer en Algemene Zaken.

Balansdatum

31-12-2022

31-12-2023

€ 87.906.680

€ 119.979.265

€ 0

€ 0

Vanaf medio maart 2020 is sprake van een forse afname (circa 85%) van het aantal reizigers in het OV en daarmee ook een afname van de reizigersopbrengsten. Dit kan leiden tot liquiditeitsproblemen bij de vervoerbedrijven. De BVOV (Beschikbaarheidsvergoeding Openbaar Vervoer) is door het Rijk slechts toegezegd tot en met eind 2022. Om het toekomstige vervoeraanbod aan te laten sluiten op de veranderde mobiliteitsbehoefte in de regio kunnen andere accenten of prioriteiten in onze meerjarenbegroting, investeringsprogramma's en beleid worden gelegd. In dit proces neemt de Vervoerregio de regie om samen met gemeenten en vervoerders zorgvuldig af te wegen wanneer we welke onderdelen implementeren, zodat maatregelen een maximale bijdrage leveren aan de transitie naar een passend vervoeraanbod.

Zaandam

Op grond van de Wet op de Veiligheidsregio’s draagt het college van B&W de volgende taken en bevoegdheden over aan de veiligheidsregio:

• Het inventariseren van risico’s van branden, rampen en crises.

• Het adviseren van het bevoegd gezag over risico’s van branden, rampen en crises in de bij of krachtens de wet aangewezen gevallen alsmede in de gevallen die in het beleidsplan zijn bepaald.

• Het adviseren van het college van burgemeester en wethouders over de taak brandveiligheid.

• Het voorbereiden op de bestrijding van branden en het organiseren van de rampenbestrijding en de crisisbeheersing.

• Het instellen en in stand houden van een brandweer.

• Het instellen en in stand houden van een GHOR.

• Het voorzien in de meldkamerfunctie.

• Het aanschaffen en beheren van gemeenschappelijk materieel.

• Het inrichten en in stand houden van de informatievoorziening binnen de diensten van de veiligheidsregio en tussen deze diensten en de andere diensten en organisaties die betrokken zijn bij sommige van bovengenoemde taken.

Veiligheid

Het Algemeen Bestuur (AB) wordt gevormd door de burgermeesters van de zeven deelnemende gemeenten. Elk lid van het AB heeft één stem (zijnde 14,3%). Het Dagelijks Bestuur (DB) bestaat uit een drietal leden. Het DB is bevoegd tot een aantal wettelijke taken, onder andere op het gebied van het benoemen, schorsen en ontslaan van sleutel-functionarissen. De rol van het DB is met name gericht op het procedureel voorbereiden van de vergaderingen van het AB.

Balansdatum

31-12-2022

31-12-2023

€ 18.896.000

€ 19.328.000

€ 7.454.705

Het doorwerkend risico is dat van de Wet normalisering rechtspositie ambtenaren (WNRA). Momenteel wordt al bij het opstellen van het nieuwe dekkingsprofiel gekeken naar de veranderende positie van de vrijwilliger.

Oostzaan

Twiske-Waterland is ingericht als recreatiegebied om gemeenten en natuurgebieden te ontlasten en aantrekkelijke recreatiemogelijkheid te bieden aan recreanten uit omliggende gemeenten en de regio. Het recreatieschap heeft drie hoofdactiviteiten:

• Beheren en in stand houden van de ingerichte gebieden en voorzieningen;

• Beheren en in stand houden routenetwerken en boerenlandpaden;

• Actueel houden en vernieuwen van het aanbod om aan te sluiten bij wensen en behoeften van de recreant

Economie

Jaarlijks kan de raad haar gevoelens uitspreken over de begroting en kennisnemen van de jaarrekening en eventuele beleidsdocumenten. In de gemeenschappelijke regeling zijn de bevoegdheden vastgelegd. Voor aanpassing van de regeling is de instemming van alle participanten vereist.

Balansdatum

31-12-2022

31-12-2023

325.946

255.685

178.527

187.757

• Natuurlijke risico’s: natuurbrand, stormrisico’s, eikenprocessierups, dierenziektes, boomziektes etc.

• Maatschappelijke risico’s: vandalisme, veranderende maatschappelijke perceptie, uitvoeringsproblemen m.b.t. handhaving

• Financiële risico’s: een deel van de inkomsten haalt het recreatieschap uit verhuur van het terrein voor festivals. De gemeente Oostzaan heeft, tegenstrijdig aan de schapsvisie waar zij ook deelnemer in is, aangegeven minder festivals te willen organiseren.

• Ambigue wet- en regelgeving: verwarring rondom milieuwetgeving (PAS en PFAS) en de provinciale omgevingsverordening werken remmend op de activiteiten in Twiske-Waterland. Afgezien van de onduidelijke regelgeving worden de regels ook alternatief geïnterpreteerd door verschillende factoren

• Juridische kosten rondom WOB procedures.

Purmerend

Het Waterlands Archief (WA) is een samenwerkingsverband van vijf gemeenten in de regio Waterland op basis van de Wet gemeenschappelijke regelingen en opgericht in 1979 als Streekarchief Waterland. In 2003 werd de naam gewijzigd in het WA. De deelnemende gemeenten zijn Edam-Volendam, Landsmeer, Purmerend, Waterland en Wormerland. De belangrijkste doelstelling van het WA is het duurzaam beheren en beschikbaar stellen van procesgebonden overheidsinformatie. De wettelijke taken van de deelnemende gemeenten zijn gedelegeerd aan het Waterlands Archief. Daaruit vloeien de volgende kerntaken voort:

• Toezicht op tijdige overdracht van de gemeentelijke archieven en op de kwaliteit van de archiefvorming bij de aangesloten gemeenten en acquisitie van particuliere archieven die een aanvulling vormen op de collectie.

• Beheer van de archieven en deze toegankelijk maken door inventarisatie en indexering.

• Toezicht houden op de niet-overgebrachte archieven door middel van inspecties op het informatie- en archiefbeheer van de vijf gemeenten.

Bestuur & concern

Het bestuur bestaat uit vijf leden, inclusief de voorzitter. De colleges van de deelnemende gemeenten wijzen uit hun midden ieder één lid aan. Een stemming is alleen geldig indien meer dan de helft van het aantal leden dat zitting heeft en zich niet op grond van lid 2 of anderszins van deelneming aan de stemming moet of heeft onthouden, daaraan heeft deelgenomen. Voor het tot stand komen van een beslissing bij stemming wordt meerderheid van stemmen vereist van hen die een stem hebben uitgebracht, voor zover de regeling niet anders bepaalt. Staken de stemmen dan beslist de stem van de voorzitter. Alle leden van het bestuur hebben ieder één stem. De burgemeester van Purmerend is voorzitter van het Dagelijks bestuur.

Balansdatum

31-12-2022

31-12-2023

€ 73.078

€ 55.000

€ 787.036

Zoals eerder opgemerkt bij de Kadernota is de grootste uitdaging voor het WA de digitalisering van de bouwvergunningen. De bijdrage van de deelnemende gemeenten wordt hierdoor sterk beïnvloed. Naast de jaarlijkse stijging van de deelnemersbijdrage, circa 3 procent per jaar, doteert elke gemeente aan de reserve welke gevormd is voor de digitalisering. De planning omtrent de digitalisering is aangepast nadat geconstateerd is dat archiefblokken ontbraken. Dit heeft tot gevolg dat de bijdrage voor de gemeenten is aangepast.

Purmerend

SVP Holding BV is het stadsverwarmingsbedrijf van de gemeente Purmerend. SVP (Stadsverwarming Purmerend) is opgericht in 1981 en verzelfstandigd in 2007. SVP voorziet circa 27.000 klanten (28.000 aansluitingen) van warmte en warm water. Van alle gebouwen in Purmerend is 75% aangesloten op het warmtenetwerk van SVP.

Algemene Dekkingsmiddelen

De gemeente heeft stemrecht in de aandeelhoudersvergadering.

Balansdatum

31-12-2022

31-12-2023

111.122.000

116.806.000

700.000

700.000

De huidige ontwikkelingen zijn onder andere de voorbereiding van BWC2, de samenwerking met HVC voor Geothermie, de plaatsing van slimme meters en de bijbehorende ICT-transitie, de leidingrenovatie en de voorbereiding vervolg Proeftuin Gasvrij.

’s-Gravenhage

De Staat der Nederlanden, provincies, gemeenten, waterschappen en andere openbare lichamen zijn de deelnemers.

Algemene dekkingsmiddelen

De gemeente heeft stemrecht in de aandeelhoudersvergadering.

De BNG publiceert geen prognoses. In onderstaande gegevens wordt uitgegaan van de handreiking van de BNG voor de verantwoording voor dit onderdeel. Deze cijfers grijpen terug op deze handreiking. De hoogte van de nettowinst is met onzekerheden omgeven, omdat de bank geen voorspelling kan doen over de ontwikkeling van de ongerealiseerde marktwaardeveranderingen. Een betrouwbare schatting van de nettowinst voor 2022 kan de bank daarom niet maken.

5.097 miljoen

5.062 miljoen

221 miljoen

236 miljoen

BNG Bank wil een relevante speler zijn in de financiering van Nederlandse decentrale overheden en in de sectoren wonen, zorg, onderwijs, energie en infrastructuur. Wat betreft langlopende kredietverlening wil de bank rendabel voorzien in meer dan de helft van de langlopende kredietvraag van deze klantengroepen. BNG Bank streeft niet naar winstmaximalisatie, maar naar een redelijk rendement. Dit rendement komt via dividend ten goede aan de aandeelhouders, uitsluitend overheden, en in het verlengde daarvan aan de samenleving.

Alkmaar

HVC is verantwoordelijk voor het duurzaam afvalbeheer van haar aandeelhouders. Daarnaast produceert HVC duurzame energie en levert deze aan gemeenten, waterschappen, bedrijven en particulieren. De kerntaken van HVC zijn grondstoffenmanagement en opwekking en levering van duurzame energie. Bovendien ondersteunt HVC haar aandeelhouders bij het in kaart brengen van maatregelen voor lokale verduurzaming. HVC is actief in Nederland en binnen Nederland de grootste niet-commerciële afvalinzamelaar. HVC heeft 48 aandeelhoudende gemeenten en 8 waterschappen uit Noord-Holland, Zuid-Holland, Flevoland en Friesland.

Algemene Dekkingsmiddelen

De gemeente heeft stemrecht in de aandeelhoudersvergadering.

Balansdatum

1-1-2021

31-12-2021

849.809.000

845.415.000

n.v.t.

n.v.t.

HVC is een belangrijke partij in het realiseren van lokale duurzaamheidsambities. Naast de afvalverwerking is HVC ook de kennispartner voor SVP waar het gaat om geothermie. Voor 2022 zet HVC vooral in op de ontwikkeling van warmtenetten en afvalscheiding. De winsten worden gebruikt om het eigen vermogen op peil te brengen

Arnhem

Alliander is op 1 juli 2009 ontstaan bij de verkoop van Nuon. Het ontwikkelt en beheert energienetten. Via kabels en leidingen ontvangen ruim drie miljoen Nederlandse huishoudens en bedrijven elektriciteit, gas en warmte. Het bedrijf beheert meer dan 90.000 km elektriciteitsnet en 40.000 km gasnet.

Algemene Dekkingsmiddelen

De gemeente heeft stemrecht in de aandeelhoudersvergadering.

Balansdatum

1-1-2021

31-12-2021

5.094 miljoen

5.730 miljoen

n.v.t.

n.v.t.

Als netbeheerder staat Alliander voor de opdracht om de capaciteit van het elektriciteitsnet op een groot aantal plekken te verdubbelen in 2030. Deze investeringen moeten worden voorgefinancierd.Dit gebeurt grotendeels met vreemd vermogen, maar ook aandeelhouders zijn gevraagd extra kapitaal te verstrekken.

Middenbeemster

VOF De Beemster Compagnie is opgericht in 2011 door de gemeente Beemster en Bouwfonds Ontwikkeling B.V. (thans BPD Ontwikkeling). Dit op basis van een verhouding van 50/50. De doelstelling is het produceren van bouw- en woonrijpe grond en het verkopen van bouwrijpe kavels. Dit gebeurt in de gebiedsontwikkelingen De Nieuwe Tuinderij te Zuidoostbeemster (ca. 530) en De Keyser te Middenbeemster (ca. 590)

Ruimtelijke Ontwikkeling

Vanuit de gemeente is er een wethouder als vennoot aanwezig die verantwoordelijk is voor de uitvoering vanuit de gemeentelijke zijde. Ook de andere eigenaar, BPD, heeft een vennoot. Minimaal tweemaal per jaar komen de vennoten bij elkaar en bespreken de voortgang in deze vennotenvergadering, inclusief het maken van keuzes indien hier aanleiding toe is.

Balansdatum

31-12-2022

31-12-2023

€ 425.598

€ 425.598

n.v.t

n.v.t

Er is geen risico waar het gaat om het doel van de samenwerkingsovereenkomst: een tenminste op nul sluitende grondexploitatie. Momenteel is het verwachte exploitatieresultaat voor de twee gebiedsexploitaties ruim positief. Wel wordt de huidige marktsituatie bemoeilijkt door de stijging van de bouwkosten en de rente.

Amsterdam

In oktober 2021 is de Regionale Ontwikkelingsmaatschappij voor de Metropoolregio Amsterdam en de regio Noord-Holland Noord opgericht. Deze besloten vennootschap heeft als aandeelhouders de provincie Noord-Holland en de Noord-Hollandse gemeenten (waarvan een aantal dit in de vorm van een gezamenlijk aandeelhouderschap doen).
De InWest Regio BV heeft een 50% deelneming in een BV waar het Rijk ook voor 50% in deelneemt. Deze gezamenlijke deelneming stuurt een MKB-fonds aan. De InWest Regio BV stuurt zelf ook een transitiefonds aan. De twee fondsen hebben ieder een eigen onafhankelijkinvesteringscomité.

Algemene dekkingsmiddelen

De gemeente heeft stemrecht in de aandeelhoudersvergadering.

Balansdatum

31-12-2022

31-12-2023

n.n.b.

n.n.b.

n.v.t

n.v.t

De bij de beleidsvoornemens gemelde investeringen gaan gepaard met risico’s. Daar worden diverse maatregelen voor genomen. In de door de aandeelhouders vast te stellen investeringsregelementen worden de definitieve kaders voor de allocatie van middelen bepaald. Hierbij geldt het streven naar revolverendheid (100%) voor het mkb-fonds en, gelet op het risicoprofiel, nominale revolverendheid voor het Transitiefonds als ondergrens voor het investeringsregelement.